Selamat datang Kuala Lumpur. 32.7 milyonluk nüfuslu Malezya’nın 1.8 milyon nüfuslu başkenti Kuala Lumpur. Bu benim Monash Üniversitesi Kuala Lumpur kampüsünden 2012 yılında ayrılışımdan sonraki ilk ziyaretim. O zamandan beri, birçok kültürün bir araya gelip harmanlandığı, eşsiz bir seyahat ve yaşam olanağı sunan bu yerin kalbimde çok ayrı bir yeri vardır.
İş dünyasının bir üyesi olarak, içlerinde Katar Emiri Seikh Tamim bin Hamad Al Thani, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Hassan Rouhani’nin de bulunduğu 56 ülkeden liderler, düşünürler, aydınlar, politikacılar ve sivil toplum örgütlerinin katıldığı 450 diğer delegeyle beraber KL Zirvesine Al Sharq Youth Forum tarafindan çağırılmak benim için büyük bir ayrıcalıktı.
Ben de yıllar boyunca buna benzer organizasyonlara katkı sağlayıp bu tarzda farklı organizasyonlar düzenlemeye çalıştım. Ancak KL zirvesini diğer organizasyonlardan ayıran şey, yakın tarihte ilk defa Müslüman ülkelerin gelişen gündem çerçevesinde bir araya gelmiş olmasıdır. Malezya vizyonunun yüzü olan başbakan Tun Mahatir Bin Muhammed öncülüğünde zirve, katılımcı ülkelerin işbirliği halinde, sürdürülebilir bir gelecek doğrultusunda çalışmasını, katılımcı ülkeler arasındaki ikili ticari ilişkilerin Dördüncü Endüstriyel Devrim’i (4IR) güçlendirmek amacıyla artırılmasını amaçlıyor. 3 günlük yorucu ve münakaşalı bir periyodun ardından katılımcı ülkeler üst seviye bir gidişata ulaşmak için başlıca 5 hedef/alan’a yönelmekte karar kıldı. Bu 5 elementin uygulanması katılımcı ülkeler tarafından oluşturulan ortak bir kurula bırakıldı.
Zirvenin açılış seremonisinde katılımcılar sosyal-insansı robot Sophia tarafından karşılandı. Robot…
Bundan daha akılda kalıcı olan an ise Tun Mahatir ile Malezya’nın yerli üretim X-70 crossover SUV aracını deneyimlemekti. Zirve sırasında bu modelin açılışını yapmak Tun Mahatir için de kişisel olarak önemli bir olaydı. 2003’te başbakanlığının son döneminde, Malezya’nın, ASEAN’ın Kuala Lumpur’un bazı kısımları ile Cyberjaya ve Putrajaya şehirlerine gelişmiş bir inşa yapısı yerleştirmek amacıyla akıllı ICT koridorları yaratan kolu ICT’ye gireceğini öngörmüştü. Bununla birlikte Tun Mahatir, Proton ile birlikte yerli otomativ endüstrisinin ve yerli markaların gelişip yurtdışı pazarlarında yer alacağını da öngörmüştü. Ancak o yıldan bu yana yerli markaların gücü azaldı ve Proton, kendisi, iflasın eşiğine geldi. Tun Mahatir’in, Proton’un ve sektörün yeniden canlanmasına verdiği önem Proton grubuyla beraber şirketin merkezinde yaptığımız özel iş görüşmesinde açıkça belirtildi.
Zirve’de aynı zamanda başka saygıdeğer iş adamlarıyla tanışma ve eski arkadaşlarımızla yeniden konuşma fırsatı da bulduk. Tanıştığımız insanlardan bazıları; Kedah eyaletinin başkanı, Mukhriz Mahatir ve ekibi, Petronas yöneticileri ve sevgili arkadaşım Datuk Abdul Jabbar.
Eyalet başkanı Mukhriz Mahatir, ailesiyle beraber son zamanlarda Diriliş Ertuğrul dizisini çok sevdiklerini ve bunun sonucunda eşinin ona Mukhriz Bey demeye başladığından bahsetti. Daha ciddi bir ayrıntı olarak, Kedah’a yapılacak havalimanı projesini, Çin ve Tayland marketlerlerine olan yakınlığı sebebiyle oluşacak serbest bölgedeki önemli ekonomik potansiyeli konuştuk. Aynı zamanda Kedah’ın güçlü bir mikroçip ve işlemci üreticisi olması sebebiyle, Kedah ve Türkiye arasındaki ikili ticari ilişkilerin gelişmesi gerektiği de gündemimizde yer aldı.
Sonuç olarak, KL Zirve’sinde Müslüman dünyası tarafından insanlık ve kalkınma facialarından dolayı bir süredir ihmal edilmiş olan konulara ışık tutuldu. İslami değerlere uygun, ortak kültürel yapıda ele alınacak kalkınma projeleri İslam dünyasının bir süredir mücadele ettiği sosyo-ekonomik kriz zincirini kırmak için önemli bir nokta teşkil ediyor. Müslüman dünyasının çoğunluğu orta ya da düşük gelir seviyesine sahip. Ancak, Müslüman dünyası ne sermaye kaynakları ne işgücü ne de ölçek ekonomisi açısından eksiklik barındırıyor.
KL zirvesinin bu amaçlara erişmek doğrultusunda önemli bir adım olduğuna inanıyorum ve bundan sonraki aşamada, gelecek yıllarda bu amaçlar doğrultusunda geçmenin oldukça önemli olduğunu belirtmek istiyorum.